Oplossingsgericht Coachen - Evaluation
- Garmt Zijlstra
- 8 sep
- 3 minuten om te lezen
Evaluatie is een essentiële stap binnen de oplossingsgerichte werkwijze en vormt de brug tussen de plannen die zijn opgesteld en de voortgang die is geboekt. Het doel van de evaluatie is om te reflecteren op de voortgang van de sporter en om inzicht te krijgen in wat goed werkt en waar nog ruimte voor verbetering is. Dit feedbackproces stelt zowel de coach als de sporter in staat om gezamenlijk te leren en aanpassingen te maken op basis van de opgedane ervaringen.
De 4 vragen van de evaluatie
In de evaluatiefase gebruiken we vier belangrijke vragen om inzicht te krijgen in de voortgang:
1. Wat was er goed?
Deze vraag richt zich op de positieve aspecten van de afgelopen periode. Wat heeft goed gewerkt voor de sporter? Het benadrukken van successen, hoe klein ook, versterkt het zelfvertrouwen van de sporter en helpt hen om zich te focussen op wat ze al kunnen. Onderzoek toont aan dat het erkennen van successen de motivatie en betrokkenheid vergroot, wat essentieel is voor het behouden van een positieve mindset (Fredrickson, 2001).
2. Wat was er niet goed?
Het is belangrijk om eerlijk te reflecteren op de momenten waarop dingen niet gingen zoals gepland. Deze vraag stelt de sporter in staat om te erkennen wat niet volgens plan verliep en waarom. Dit voorkomt dat negatieve ervaringen worden genegeerd en stimuleert een groeimindset, zoals beschreven door Dweck (2006), waar leren en ontwikkeling centraal staan.
3. Wat heeft ons verbaasd?
Deze vraag moedigt het onderzoeken van onverwachte uitkomsten aan, zowel positief als negatief. Dit helpt de sporter en coach om niet alleen te kijken naar wat verwacht werd, maar ook naar de variabelen die hun voortgang hebben beïnvloed. Verbazing stimuleert creatief denken en kan leiden tot innovatieve oplossingen (Csikszentmihalyi, 1990).
4. Welke acties gaan we ondernemen?
De laatste vraag draait om het creëren van een vooruitzicht. Op basis van de reflecties en inzichten van de voorgaande vragen, wat zijn de concrete stappen die de sporter en coach nu willen zetten? Deze focus op actie en toekomstgerichtheid is cruciaal voor het bevorderen van verantwoordelijkheidsgevoel en het versterken van de motivatie (Locke & Latham, 2002).
Ondersteuning voor Oplossingsgericht Coachen
De link tussen evaluatie en de rest van de methodiek is dat evaluatie voortdurende vooruitgang en aanpassing aanmoedigt. De evaluatie sluit aan bij het proces van het stellen van doelen, het identificeren van de huidige situatie (The Gap), en het formuleren van concrete stappen (Terms and Conditions). Door resultaatacties te koppelen aan de benchmarks en de ervaringen van de sporter, zorgen we ervoor dat de coaching niet alleen een momentopname is, maar een dynamisch proces dat is gericht op groei.
Onderzoek heeft aangetoond dat oplossingsgericht coachen effectief is in het bevorderen van veranderingen en het verbeteren van prestaties. Volgens het werk van de Amerikaanse psychologen de Shazer en Berg (1985) stimuleert oplossingsgericht werken de cliënt om zich te richten op oplossingen en de toekomst, wat leidt tot krachtigere en constructievere coachingrelaties.
Daarnaast heeft een studie van Grant (2017) aangetoond dat coaches die oplossingsgerichte technieken toepassen, betere resultaten boeken in de ontwikkeling van de vaardigheden en de prestaties van hun sporters. Dit komt doordat deze benadering de betrokkenheid van de sporter bevordert en hen in staat stelt om verantwoordelijkheid te nemen voor hun eigen ontwikkeling.
Door regelmatig deze evaluaties uit te voeren en de vier vragen toe te passen, kunnen coaches en sporters samen werken aan het optimaliseren van prestaties en het vertrouwen in eigen kunnen. Evaluatie helpt om de oplossingsgerichte focus te behouden, waarbij de nadruk ligt op toekomstige vooruitgang en het optimaliseren van de weg naar succes. De combinatie van sterke communicatie, zelfreflectie, en een focus op oplossingen zorgt ervoor dat sporters veerkrachtiger en succesvoller worden in hun sportieve en persoonlijke ontwikkeling.


